Platform voor buurtontwikkeling

Vrijwillig sociaal ondernemen in de buurt

Leuke 'burgerparticipatie projectjes' lopen niet vanzelf
Praktijkverhaal
afbeelding van Suzan Verdonschot  
6 juli 2016

Suzan werkt als sociaal ondernemer in Overvecht. Anderen beschouwen haar werk vaak als vrijwilligerswerk. Ze vertelt wat er voor nodig is om buurtbewoners aan te moedigen om mee te doen in een buurtproject.

“Wat leuk, dat jij je zo inzet voor de Sociale Buurtmarkt in Overvecht! Wat doe je eigenlijk voor werk daarnaast?” Dit is een regelmatig terugkerende vraag die illustreert wat ik hier graag wil delen. Als sociaal ondernemer organiseer en begeleid ik met veel liefde projecten waar mensen uit allerlei culturen en sociale lagen van de samenleving aan meedoen. Mijn directe omgeving ziet wat dit vraagt en beseft wat de waarde ervan is. Maar er is ook veel onbegrip over de waarde die ik en andere sociaal ondernemers in de buurt leveren. Dit soort zaken mag in de participatiesamenleving namelijk geen geld kosten.

Maatschappelijke participatie als doel

Eén van mijn passies is het werken aan projecten die maatschappelijke participatie bevorderen; ook wel belangeloze inzet voor anderen in georganiseerd verband genoemd. Het mooie hieraan is dat mensen, die zich inzetten voor een ‘kwetsbare’ ander of voor hun eigen buurt, zelf ook groeien. Omdat ze van betekenis kunnen zijn voor een ander, voelen zij zich ook nuttig en gewaardeerd.

Voorbeelden van projecten die ik heb helpen ontwikkelen, zijn de Buurtcamping en de Sociale Buurtmarkt in Overvecht. Het is mijn taak om bij deze projecten een sociaal netwerk te organiseren. Ik betrek iedereen, organisaties, ondernemers, buurtbewoners en vrijwilligers. Ik organiseer bijeenkomsten, ga in gesprek met buurtbewoners en zorg ervoor dat alle omwonenden een flyer ontvangen met mijn telefoonnummer. Wie wil, mag meedoen. Ik zorg ervoor dat we sámen, dat wil zeggen, met de hele, diverse groep die inmiddels is ontstaan, het project verder invulling geven. Dat begint met verkennen: hoe zien we het voor ons? En vervolgens concreter: wie kan en wil er wat gaan doen.

Buurtverbinder werkt als herdershond

Een collega noemde mij laatst de ‘herdershond’ die ervoor zorgt dat iedereen gezien wordt en in de groep kan blijven. Als er iemand afdrijft zorg ik ervoor dat die persoon weer bij de groep kan komen.

In de praktijk betekent het dat ik bijna 24/7 bereikbaar ben en dat ik talloze telefoontjes pleeg om te peilen hoe iedereen erbij staat. Ik ga bij mensen langs, of stel ze voor aan iemand zodat ze samen verder kunnen. Soms grijp ik in door grenzen aan te geven, bijvoorbeeld als iemand continu ja zegt, maar nee doet. Of ik grijp in door een enthousiaste deelnemer ervoor te behoeden dat hij over zijn eigen grenzen gaat, doordat hij teveel hooi op zijn vork neemt.

Om ‘kwetsbare’ bewoners te bereiken is een flyer niet genoeg. Eén gesprekje ook niet, dus ik ga minimaal drie keer bij ze langs, zodat ze vertrouwen krijgen en de stap durven te zetten om mee te doen. Als het zover is, vragen ze extra aandacht omdat ze vaak geen beltegoed of internet hebben, of niet gewend zijn aan afspraken buiten hun vaste routines. Het is continu opbellen, erbij betrekken en begeleiden.

Er komt dus nog behoorlijk wat bij kijken om deze herdershond te zijn en ervoor te zorgen dat iedereen mee kan doen.

Samen organiseren betekent samen bepalen

De inhoud van een project als de Buurtcamping of Buurtmarkt bepalen we samen. In de bijeenkomsten ontstaan elke keer mooie, nieuwe dingen of inzichten omdat deelnemers meedenken en -bepalen. Bij de Buurtcamping kregen mensen met een u-pas, een pas voor mensen met een laag inkomen in Utrecht, een flinke korting. Dat voelde voor de u-pashouders niet goed: ‘Iedereen denkt al dat wij die sloebers zijn die alles voor niets krijgen’.  

Samen maken betekent ook inspelen op wat zich aandient. Zo stond ’s morgens vroeg al een oudere dame voor de speeltuin te wachten omdat ze zo graag een kaartje wilde kopen voor de camping. Ze had nog nooit eerder gekampeerd en had de hele nacht niet kunnen slapen. Ze had namelijk geen internet en ze hoopte dat ze door vroeg te zijn nog een kaartje kon kopen. Per direct is er een verkoopsysteem in de speeltuin opgezet. 75% van de bezoekers heeft uiteindelijk op deze manier betaald.

Niet participeren maar eigenaarschap creëren

Onze aanpak zorgt ervoor dat er een hechte groep ontstaat. Bij een groot deel van de deelnemers groeit zowel het sociale netwerk als de sociale cirkel (de omgeving waarin ze zich normaal begeven). Een jaar na de Buurtcamping van vorig jaar weten mensen, die elkaar daar hebben ontmoet, elkaar nog steeds te vinden. Ze voelen zich mede-eigenaar van het project. De deelnemers waarbij ik vorig jaar nog heb moeten praten, uitleggen, bellen en nog eens bellen, zitten dit jaar bij de startbijeenkomst en nemen uit zichzelf anderen mee die ook mee willen helpen.

Deze bewoners doen actief mee in de beweging die wordt omarmd door beleidsmakers. Alleen is er voor de procesbegeleiding en coördinatie van deze ‘leuke burgerparticipatie projectjes’ vaak maar weinig geld beschikbaar. Dat is een probleem. Jonge idealisten, die zich met veel passie inzetten met prachtige projecten die vergelijkbaar zijn met de Buurtcamping en de Sociale Buurtmarkt, zullen uiteindelijk vroeg of laat voor de sociaal geaccepteerde betaalde banen kiezen.

Het kan ook anders. Sociaal ondernemers kunnen ook laten zien wat de impact is van hun werk en toeschouwers moeten meer erkenning hebben voor het feit dat deze projecten niet zo succesvol konden zijn zonder herdershonden.

 

Suzan is sociaal ondernemer en heeft samen met Rachella Dubbeldam, Eva Leen, en Fleur van IJperen The Social Collective opgericht. Een collectief van sociaal ondernemers dat zich inzet als vernieuwer binnen welzijn, cultuur en maatschappij, en buurtverbinder door heel Nederland.

afbeelding van Suzan Verdonschot

Suzan Verdonschot

<p>&nbsp;</p> <p>Vanuit mijn achtergrond MSc Maatschappelijke Opvoedingsvraagstukken houd ik mij bezig met het managen van culturele diversiteit bij het opzetten van projecten of vormen en doorvoeren van een veranderproces.
afbeelding van Suzan Verdonschot  

Suzan Verdonschot

<p>&nbsp;</p> <p>Vanuit mijn achtergrond MSc Maatschappelijke Opvoedingsvraagstukken houd ik mij bezig met het managen van culturele diversiteit bij het opzetten van projecten of vormen en doorvoeren van een veranderproces.

Lees meer: